راجع به بیماری دست، پا و دهان در نوزادان چه میدانید؟

بیماری دست، پا و دهان در نوزادان چیست؟

همان‌طور که از نام این بیماری پیدا است، این نوع عفونت بر روی پوست دست، پا و اطراف دهان نوزادان تأثیر می‌گذارد. همچنین، علائم بیماری دست، پا و دهان در غشاهای مخاطی داخلی دهان مانند پشت لب، پشت گونه‌ها و پشت گلو مشاهده می‌شود.1
 

چه عواملی باعث بروز بیماری دست، پا و دهان در نوزادان می‌شود؟

لازم است بدانید که هر یک از ویروس‌های موجود در گروه انترو-ویروس می‌تواند باعث بروز بیماری دست، پا و دهان در بدن نوزادان شود. متداول‌ترین ویروس‌هایی که باعث ایجاد این نوع عفونت در بدن نوزادان می‌شوند، شامل Coxsackievirus A16 و enterovirus 71 هستند.

ویروس Coxsackievirus A16 معمولاً علت بروز بیماری دست، پا و دهان در آمریکای شمالی است؛ در حالی که ویروس enterovirus 71 بیماری دست، پا و دهان را در بدن نوزادان شرق و جنوب شرقی آسیا به وجود می‌آورد.1

شایع‌ترین علت ابتلا به بیماری دست، پا و دهان آلودگی با ویروس کوکساکی ویروس A16 می‌باشد. کوکساکی ویروس متعلق به گروهی از ویروس‌ها به نام انترو ویروس‌های غیر پولیویی می‌باشد. برخی دیگر از انواع انترو ویروس‌ها نیز در برخی از موارد باعث بیماری دست، پا و دهان می‌شوند.

دهان، اصلی‌ترین راه ورود کوکساکی ویروس‌ها و ابتلا به بیماری دست، پا و دهان می‌باشد. این بیماری در طی تماس افراد با یکدیگر و از طریق موارد زیر منتقل می‌شود:

ترشحات بینی و گلو

بزاق

مایع درون تاول‌ها

مدفوع

قطره‌های ریز پخش شده در هوا پس از عطسه و سرفه.2

علائم بیماری دست، پا و دهان در کودکان

بیماری دست، پا و دهان در کودکان معمولاً با تب خفیف شروع می‌شود و ممکن است متوجه شوید که اشتهای کودکتان به اندازهٔ معمولش نیست. او همچنین ممکن است گلودرد داشته باشد و به طورکلی بدحال باشد.

یک یا دو روز پس از شروع تب، ممکن است دهان کودک زخم‌های دردناکی بزند، به ویژه در دو طرف زبانش، در پشت دهانش یا در قسمت داخلی گونه‌ها. این زخم‌ها حتی می‌تواند روی لثه‌ها نیز دیده شود. به احتمال زیاد ناراحتی ناشی از زخم‌های دهانی، کودک را تحریک‌پذیر و ناراحت خواهد کرد.

همچنین ممکن است روی کف دست، کف پاها و احتمالاً باسن کودک راش‌هایی (Rash) بروز کند. این راش‌ها یا بثورات ممکن است در ابتدا نقاط کوچک، مسطح و قرمزی باشند و در نهایت به برآمدگی یا تاول تبدیل شوند، اما این بثورات خارش ندارد.3
 

تب بالای نوزاد

معمولاً اولین علامت بیماری دست، پا و دهان، تب بالا است که حتی قبل از ایجاد بثورات پوستی ظاهر می‌شود. درجه حرارت بالاتر از 100.4 درجه فارنهایت (38 درجه سانتی‌گراد) یکی از مهم‌ترین علائم بروز بیماری دست، پا و دهان در بدن نوزادان است.
 

بروز زخم در دهان نوزاد

حدود یک یا دو روز پس از شروع تب، فوران زخم‌ها را در اطراف دهان نوزاد مشاهده می‌شود؛ تاول‌های شفاف و ابری ریز و پر از مایع در داخل دهان، روی پوست گونه‌ها‌، لثه‌ها، زبان، کام فوقانی دهان و حتی قسمت پشت دهان‌، در نزدیکی لوزه‌های کودک ظاهر می‌شوند.

بعضی اوقات ممکن است تاول‌هایی به رنگ زرد ظاهر شوند که نشان‌دهنده بروز عفونت شدید در بدن فرد مبتلا به بیماری دست، پا و دهان است.


 

بروز بثورات پوستی در کف دست‌ها و پاهای نوزاد

بثورات پوستی بر روی دست‌ها و پا‌های نوزاد نیز به تدریج در طی دو یا سه روز جوانه می‌زند. این نوع جوش‌ها می‌توانند در هر جای دست‌ها یا پاها ظاهر شوند؛ اما بیشتر در کف پاها و دست‌ها متمرکز می‌شوند.

تاول‌های ریز به رنگ قرمز تا صورتی، به صورت نامنظم در بدن نوزادان پراکنده می‌شوند؛ این نوع بثورات پوستی هیچ الگویی ندارند. بعضی اوقات، ممکن است در زانوها، آرنج‌ها، باسن و ناحیه کشاله ران / زیر پوشک نوزاد مبتلا به بیماری دست، پا و دهان نیز بثورات پوستی مشاهده شود.
 

درد در هنگام بلعیدن

کودک مبتلا به بیماری دست، پا و دهان در هنگام بلعیدن مواد غذایی احساس درد می‌کند؛ او در هنگام تغذیه مکث می‌کند. کودکان نوپای بزرگ‌تر نیز ممکن است در هنگام غذا خوردن و نوشیدن مایعات به شما بگویند که درد دارند.
 

از دست دادن اشتها

از آنجایی که بلعیدن هر چیزی برای نوزادان مبتلا به بیماری دست، پا و دهان دردناک می‌شود، کودک از خوردن یا نوشیدن هر چیزی امتناع می‌ورزد.
 

سرخوردگی و بی‌حالی

کودک مبتلا به بیماری دست، پا و دهان احساس سرگیجه می‌کند؛ او بسیار بی‌قرار می‌شود. کودکان نوپا نیز ممکن است هیچ علاقه‌ای به بازی با اسباب‌بازی یا با دوستان، خواهر و برادر خود نداشته باشند.

در نهایت به یاد داشته باشید که علائم متعددی از بیماری دست، پا و دهان شباهت زیادی با نشانه‌های سایر بیماری‌ها مانند آبله‌مرغان، تبخال و حتی گلودرد دارد. این بدان معنا است که شما به احتمال زیاد در مورد آنچه که در بدن کودک اتفاق می‌افتد، دچار اشتباه خواهید شد. به همین دلیل، بهتر است فرزند خود را به منظور تشخیص دقیق بیماری نزد پزشک متخصص اطفال ببرید.1

زمان تماس با پزشک برای بیماری دست، پا و دهان کودک

برخی والدین می‌پرسند که اگر حدس می‌زنند که فرزندشان بیماری دست، پا و دهان دارد، باید حتماً با پزشک تماس بگیرند؟ بله، لازم است به پزشک کودکتان مراجعه کنید تا او این بیماری را با معاینهٔ فرزندتان تأیید کند. گرچه او نمی‌تواند کار زیادی برای درمان این بیماری انجام دهد، اما می‌تواند گزینه‌هایی برای تسکین تب و درد توصیه کند.

پزشک همچنین بررسی خواهد کرد که آیا بدن فرزندتان دچار کم‌آبی شده است یا خیر، زیرا زخم‌های دهان کودک می‌توانند نوشیدن هر چیزی را برایش دشوار کنند. اگر متوجه شدید که فرزندتان علائم کم‌آبی بدن مانند دهان خشک یا ادرار کمتر از حد معمول را دارد، بلافاصله با پزشک کودکتان تماس بگیرید.

نکتهٔ مهمی که لازم است به یاد داشته باشید این است که چون این بیماری می‌تواند درگیری سیستم عصبی به شکل عفونت مغز و یا حتی علائمی شبیه فلج اطفال داشته باشد، درصورتی‌که کودک شما حال عمومی بدی دارد یا علائمی بیشتر از علائمی که به آن اشاره شد وجود داشته باشد، باید سریعاْ به پزشک مراجعه کنید و احتمالاً نیاز به بستری شدن نیز وجود خواهد داشت.

همچنین بلافاصله با پزشک تماس بگیرید اگر فرزندتان کمتر از سه ماه دارد و درجه حرارت مقعدی کودک ۳۸ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر دارد. کودکی با این درجه‌ از تب نیازمند مراقبت پزشکی فوری است.3

پیشگیری از بیماری دست، پا و دهان کودک

بهترین راه شما برای جلوگیری از این بیماری رعایت اقدامات احتیاطی و بهداشتی مانند شستن منظم دست‌های کودک، شستن و ضدعفونی کردن اسباب‌بازی‌ها و دیگر مواردی است که می‌تواند حامل میکروب باشند و تلاش برای دوری از کودکان آلوده به این بیماری است.

با این حال، اگر کودکتان با فردی آلوده به بیماری تماس داشته، ‌غیرممکن است که تضمین کنید او بیماری را نخواهد گرفت.

همچنین یادتان باشد که فرزندتان می‌تواند بیش از یک بار دچار بیماری دست، پا و دهان شود. درست مثل بیماری سرماخوردگی، کودک شما به ویروس خاصی که او را بیمار کرده است ایمنی پیدا می‌کند، اما بسیاری از سویه‌های دیگر ویروس‌ می‌توانند این بیماری را ایجاد کنند.3

پینوشتها
1.www.mamanam.com
2.www.drsheykholeslami.com
3.www.madarsho.com